-
1 эзләп табу
найти́, добы́ть, выи́скивать/вы́искать, доиска́ться, изыска́ть, отыска́ть, разыска́ть, сыска́тькөндез чыра яндырып эзлә́сәң дә таба алмассың — погов. днём с огнём не сы́щешь
-
2 эзләү
перех.1) иска́ть, поиска́ть || по́искюгалган әйберне эзлә́ү — иска́ть поте́рянную вещь
хәбәрсез югалган солдатны эзлә́ү — иска́ть бе́з вести пропа́вшего солда́та
мәсьәләне хәл итү юлларын эзлә́ү — иска́ть пути́ реше́ния вопро́са
кулай вариант эзлә́ү — по́иск прие́млeмого вариа́нта
2) разве́дывать/разве́дать; иска́ть, оты́скивать || разве́дка || разве́дочный, разве́дывательный; поиско́выйфайдалы казылмалар ятмасын эзлә́ү — разве́дывать за́лежи поле́зных ископа́емых
эзлә́ү ү эшләре — разве́дочные (поиско́вые) рабо́ты
3) разы́скивать обвиня́емогоҗинаятьчеләрне эзлә́ү бүлеге — отде́л уголо́вного ро́зыска; уголо́вный ро́зыск
эзлә́ү хәрәкәтләре — розыскны́е де́йствия
•- эзләп карау
- эзләп табу
- эзләп табылу -
3 табу
I перех.1)а) находи́ть/найти́ || нахожде́ние;акчаны юлдан тапсаң да санап ал — (посл.) счита́й де́ньги, е́сли да́же их нашёл на доро́ге
б) неча́янно обнару́жить; набрести́ ( на что)йөреп-йөреп ни таптың? — Ну и что ты нашёл в (э́тих) скита́ниях?
в) находи́ть, встре́тить, повстреча́ть (кого-л.) (в дальних краях);якташларыңны табу — находи́ть свои́х земляко́в
г) найти́/находи́ть, приобрета́ть/приобрести́; достава́ть/доста́ть || нахожде́ние, приобрете́ние, достава́ние (путём поисков, распросов и т. п.);эзләгән табар — (посл.) кто и́щет, тот найдёт
эштән көчле нәрсә табу мөмкин түгел — (посл.) ничего́ сильне́е труда́ нельзя́ найти́
2)а) выи́скивать/вы́искать (что-л.) ну́жное, находи́ть/найти́ || нахожде́ние вы́хода ( из положения)көен табу — находи́ть/найти́ подхо́д
чарасын (җаен) табу — находи́ть/найти́ сре́дство (возможность)
хәйләсен табу — находи́ть уло́вку, приду́мывать хи́трость, ухитря́ться/ухитри́ться
б) находи́ть/найти́ || нахожде́ние необходи́мого в тру́дных усло́виях, крити́ческих ситуа́цияхвакыт табу — находи́ть вре́мя
үзендә көч табу — найти́ в себе́ си́лы
в) найти́/находи́ть, извлека́ть/извле́чь || извлече́ние, нахожде́ние по́лного отве́та путём вы́кладок и вычисле́нийсанның табу — извлека́ть/извле́чь ко́рень числа́
мәсьәләнең җавабын табу — вы́числить отве́т зада́чи
3) извлека́ть/извле́чь, добыва́ть/добы́ть || извлече́ние, добыва́ние (из руды, из горных пород и т. п.)алтын табу — добыва́ть, извлека́ть из поро́д зо́лото
4) добыва́ть/добы́ть || добыва́ние (средств, материальных ценностей); зараба́тывать/зарабо́татьакча (мал) табу — добыва́ть/добы́ть де́ньги (добро́)
тапкан - капкан, тапмаган - капмаган — (посл.) кто добыва́ет, тот и наслажда́ется добы́тым
5) рожа́ть, роди́ть || рожде́ние дете́й;биш бала табу — роди́ть пятеры́х дете́й
игезәк табу — роди́ть близнецо́в
6) обнару́живать/обнару́жить || обнару́живание/обнаруже́ние (чего-л.)хаталарны табу — обнару́живать оши́бки
җитмәүчелекне табу — обнару́жить недоста́чу
7) обрета́ть/обрести́, находи́ть/найти́ || обрете́ние, нахожде́ние удовлетворе́ния (в каких-л. конкретных средствах, обстоятельствах)үзеңә теләктәшлек табу — находи́ть/найти́ удовлетворе́ния, удово́льствия для себя́
ләззәт (тәм) табу — найти́ удовлетворе́ния, удово́льствия (в чём-л.)
Шифа табу — найти́ исцеле́ние
юаныч табу — найти́ развлече́ние
8) достига́ть/дости́чь || достиже́ние (чего-л.) (определённого желаемого, искомого положения или ожидаемого состояния)тынычлык табу — достига́ть, дости́чь успокое́ния
шөһрәт табу — достига́ть/дости́чь сла́вы
9) приходи́ть/прийти́ || прихо́д к логи́ческому, ожида́емому результа́ту; находи́ть/найти́ || нахожде́ние (в чём-л.)гәүдәләнеш табу — находи́ть воплоще́ние
чагылыш табу — находи́ть отраже́ние ( в докладе)
10) (дип табу) быть в определённом мне́нии, счита́ть, полага́ть; реши́ть, что...кирәк (дип) табу — счита́ть ну́жным, необходи́мым
тиеш (дип) табу — счита́ть до́лжным, обя́занным
яхшы дип табу — подтвержда́ть, реши́ть, что хорошо́ (хоро́ший)
11) в функ. модальн. сл. тапкан; таптың; таптыгыз и т. п. выража́ет неодобре́ние, презре́ние к слова́м и де́йствиям (кого-л.); то́же мне (вот уж); ну и нашёл (нашли и т. п.)таптың әйтер сүз — то́же мне, нашёл, что сказа́ть
тапкан сөяр кешесен — вот уж нашёл кого́ полюби́ть
таптылар бер проблема — то́же мне (ну и) нашли́ пробле́му
•- табып бирү
- табып йөрү
- табып кую
- тапма да, бүлешмә дә II сущ.табу́ (запрет на какое-л. слово или действие по языческому обычаю)табу салу — наложи́ть табу́, запре́т
-
4 алтын табу
-
5 алтын эзләү
= алтын табу а) золотоиска́тельствоб) золотоиска́тельский ( опыт) -
6 найти
I сов.1) ( кого-что) табу, эзләп табунайти потерянную вещь — югалган әйберне [эзләп] табу
2) ( что) уйлап табу, ачу3) ( что) табу, күрү, сизүне найти [и] тени притворства — бернинди дә хәйлә сизмәү
4) ( кого-что) очрату, туры китерү5) ( кого-что) табу6) ( кого-что) табу, исәпләү•- найти себе могилу
- нашёл чем хвастаться! II сов.1) ( на кого-что) бәрелү, барып бәрелү, барып төртелү2) ( на что) каплау, басу3) (прийти, собраться) җыелу, килеп җыелу; килеп тулу4) тулу•- нашла тоска
- нашло веселье -
7 разыскать
сов.( кого-что) табу, эзләп табу -
8 подыскать
сов.( кого-что) эзләү, табу, эзләп табу; сайлап алу -
9 доискаться
сов; разг.( кого-чего) эзләп (төпченеп) табу, белеп җиткерү; төбенә төшү -
10 присмотреть
сов.1) ( за кем-чем) күзәтү, күз-колак булу (булып тору), күзәтеп тору, карау2) ( кого-что) (выбрать) сайлау; күзләү; ( подыскать) эзләү, эзләп табу (табып кую) -
11 выследить
-
12 высмотреть
-
13 изыскать
сов.( что) табу, эзләп табу -
14 нащупать
-
15 разыскание
-
16 обрести
( кого-что) табу, эзләп табу, ирешү -
17 приискать
-
18 алтын
1. сущ.1) хим. зо́лото (мн. нет)кисәкле алтын — зо́лото в сли́тке (сли́тках)
2) в разн. знач. зо́лото, зо́лотце, золоти́шко прост.; мн. нет; тж. собир.; зла́то поэт. ||а) золото́й (песок, прииск, запас государства)б) золотоно́сныйалтын рудасы — золотоно́сные ру́ды
алтын комы — золотоно́сный песо́к
алтын черемәс, акыл айнымас — (посл.) зо́лото не гниёт, ум не выдыха́ется
алтын җирдә ятмый — (посл.) зо́лото на доро́ге не валя́ется (т.е. ценная вещь или ценный человек не затеряется)
алтын белән чигү — зо́лотом вышива́ть
3) ( служащее для отделки изделий) суса́ль, суса́льное зо́лото4) перен. зо́лото, золото́й (злато́й) теле́цалтынга табыну — поклоня́ться зо́лоту (золото́му тельцу́)
алтын күргәч, фәрештә азган — посл.; ирон. при ви́де зо́лота и а́нгел согреши́л; на зо́лото и а́нгел поза́рился
5) разг.; см. алтын акча6) обращение в притяж. ф. алтыным ласк. зо́лотко, зо́лотце; зо́лото (зо́лотце, зо́лотко) моё; золото́й (золо́тенький) ты мой2. прил.1) золото́й; из зо́лота (браслет, деталь механизма)алтын сәгать — золоты́е часы́
алтын йөзек — золото́е кольцо́
2)а) золото́й, золочёный, позоло́ченный, вы́золоченный (медальон, эфес шпаги, царский кафтан)алтын кысалы күзлек — очки́ в позоло́ченной опра́ве
алтын тасма — золото́й позуме́нт
б) в сочет. со словом на -лы, золото-, злато-алтын түбәле чиркәү — златове́рхий, златогла́вый, золотогла́вая ( церковь)
алтын кәүсәле наратлар — золотоство́льные со́сны
3) перен.а) золото́й; -зо́лото (чей-л. характер, совет; товарищ, напарник); зо́лотоалтын егет — золото́й па́рень; па́рень-зо́лото; не па́рень, а зо́лото
алтын булса да торган җир, сагындыра туган ил — ( песня) пусть бу́дет золото́й чужби́на, а ро́дина всё же миле́й
сүзең көмеш булса, тик торуың алтын — (посл.) сло́во - серебро́, молча́ние - зо́лото
б) см. алтын бәясе торырлыкхәзер вакытның минуты алтын — сейча́с мину́та (вре́мени) - зо́лото (це́нится на вес зо́лота)
4) перен. золоти́стый, золото́й, злато́й поэт.алтын башаклар — золоти́стые коло́сья
•- алтын белән чигелгән
- алтын белән чиккән
- алтын бөртеге
- Алтын Йолдыз
- Алтын Йолдыз медаль
- алтын йөгертү
- алтын камчы
- алтын карлыган
- алтын кисәге
- алтын корсак
- алтын медаль
- алтын нәркис
- алтын остасы
- алтын промышленносте
- алтын-сары
- алтын тамыр
- алтын төс
- алтын төсенә керү
- алтын фонды
- алтын чәчәк
- алтын чәчле
- алтын эзләү
- алтын табу
- алтын эзләүче
- алтын юу••алтын белән — см. алтын хәреф белән
алтын гасыр — золото́й век
алтын капчыгы (алтын капчык) — золото́й мешо́к, золота́я мошна́
алтын көз — золота́я о́сень
алтын куллы (алтын кул) — золоты́е ру́ки, ма́стер (челове́к) на все ру́ки
алтын погонлы — ирон. золотопого́нный || золотопого́нник
алтын сарай — ирон.; шутл. (ца́рский) дворе́ц, ца́рские хоро́мы
алтын таулар (таулары) вәгъдә итү — золоты́е го́ры сули́ть (посули́ть, обеща́ть, пообеща́ть, наобеща́ть)
алтын туй — золота́я сва́дьба
алтын фонд (алтын хәзинә) — золото́е сокро́вище, золото́й фонд (литературы, музыкальных произведений, производственных и научных кадров)
алтын юбилей — золото́й юбиле́й
алтынга әйләндерү — обраща́ть/обрати́ть, превраща́ть/преврати́ть в зо́лото (товар, имущество, драгоценности); меня́ть (обменя́ть) на зо́лото ( валюту)
алтынга күмелү (бату) — озолоти́ться, быть озолочённым; утопа́ть (купа́ться) в зо́лоте
- алтын бәясенә торырлыкалтыннан кыйбат (кадерле, кыйммәт) — доро́же зо́лота; бесце́нный
- алтын бәясе торырдай
- алтын бәясенә торырдай
- алтын бәясе тору
- алтын бирсәләр дә
- алтын бирәм дисәләр дә
- алтын хәреф белән
- алтынга күмү
- алтынга ману -
19 сыск
м[җинаятьчеләрне] эзләү, эзләп табу, тоту, тотып алу -
20 добыть
См. также в других словарях:
табу — (ТАБЫЛУ) – I. ф. 1. Кирәкле нәрсәне көтмәгәндә күреп, сизеп, үзеңә алу, файдалану яки аның кайдалыгын хәтерләп кую. Югалган, онытып калдырылган нәрсәне күреп алу. Очрату, тап булу, юлыгу. Югалган яки яшерелгән нәрсәне эзләп, кайдалыгын белү.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
эзләү — 1. Яшерелгән, югалган яки ачык күренеп тормый торган нәрсәне табарга тырышып, төрле урыннан тикшерү, карау. Разведка ясау ярдәмендә яңа чыганаклар табу белән шөгыльләнү. Берәр эшкә лаеклы кеше яки берәр нәрсәгә яраклы әйбер табарга тырышу 2. Нәр … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
автоматика — 1. Җитештерү процессларын автоматлаштыру алымнарын, чараларын, юлларын эзләп табу өстендә эшли торган фән һәм техника тармагы 2. Автоматик эшли торган барлык механизмнар, җайланмалар җыелмасы … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
дактилоскопия — Бармак бите сырларына карап шәхесне билгеләү, эзләп табу ысулы … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
эпидемиология — Медицинада эпидемияләрнең килеп чыгу сәбәпләрен, аларның таралу закончалыкларын өйрәнү һәм аларга каршы көрәш чараларын эзләп табу өлкәсе … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
чишү — 1. Бәйләнгән бау, шнур, җеп һ. б. ш. ны сүтү, очларын ычкындыру, аеру. Нин. б. бәйләнгән, төрелгән әйберне сүтү, аның бавын яисә бавының очларын ычкындыру, сүтү төенчекне чишү. башка бәйләнгән шәлне, яулыкны һ. б. ш. баштан сүтеп алу 2. Төймәсен … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
сайлау — 1. Яхшырагын яки кирәгрәген эзләү карау яисә аерып алу. Өстенрәк, яхшырак, дөресрәк дип табу 2. Тавыш биреп, берәр оешма, орган членлыгына яки җаваплы (сайлаулы) хезмәт урынына үткәрү, җибәрү делегатлар сайлау. Членнарын шул рәвешле билгеләп… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тибү — I. 1. Җиргә яки башка нәрсәгә, алга яки артка аяк селтәп бәрү, аяк белән ору. Һөҗүм итеп яки үз үзен саклап, арт аяклары белән ору, бәрү (ат тур.). Аяк белән тибәреп туп һ. б. уйнау тур. 2. Кар астыннан үләнне аяк белән казып табу һәм шул рәвешчә … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ярау — I. ф. 1. Берәр нәрсәгә файдалану өчен яраклы булу; нин. б. таләпләргә җавап бирерлек булу. Нәрсәгә дә булса сәләтле булу; нин. б. эш башкара алу 2. Кемгә дә булса охшарга тырышу, аның алдында яхшатлану, күңелен табу түрәләргә ярарга тырыша 3.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
